Samen vlammen tegen eenzaamheid

Alleen zijn is niet hetzelfde als je eenzaam voelen
Het is belangrijk om het verschil te begrijpen tussen ‘alleen zijn’ en je ‘eenzaam voelen’. Alleen zijn kan juist rustgevend zijn en ruimte bieden om op te laden. Eenzaamheid daarentegen ontstaat wanneer je een betekenisvolle verbinding mist, zelfs in gezelschap. Volgens psycholoog Leslie Hodge is eenzaamheid een signaal, net zoals honger of dorst, dat aangeeft dat er iets ontbreekt in ons sociale leven. Vooral chronische eenzaamheid, bijvoorbeeld door langdurige isolatie of werkloosheid, kan uitzichtloos aanvoelen.

Praten helpt
Durven praten over je gevoelens is cruciaal. Door je kwetsbaarheid te tonen, zonder jezelf in de slachtofferrol te wentelen, kun je nieuwe perspectieven creëren. Reflecteer over hoe je in deze situatie bent beland en wat je kunt doen om de verbinding te herstellen. Het vergt moed, maar het resultaat is bevrijdend: je neemt de regie terug over je leven. Moed is niet het ontbreken van angst, het is het besluit dat er iets nog belangrijkers is dan datgene waar je bang voor bent.

Jongeren en ouderen
Eenzaamheid wordt vaak met ouderen geassocieerd, maar treft ook jongeren. Ouderen worden vaak eenzaam door verlies of verminderde mobiliteit, terwijl jongeren overvallen kunnen worden door de snelle veranderingen in hun leven. Een voorbeeld. Mijn dochter voelde zich verloren toen de smartphone tijdens schooluren werd verboden door de directie. Hoe erg ik het ook vond voor haar, als moeder zag ik het vooral als een kans voor écht contact met anderen.

Sociale media: verbinden of isoleren?
Van hoeveel verschillende Whatsapp-groepen maak jij deel uit? Herken je ook het gevoel dat je soms tijd tekort komt om alle berichten bij te benen? Hoewel je met tientallen mensen verbonden kan zijn, kan je je toch eenzaam voelen. Sociale media laten ons geloven dat ze ons gelukkig kunnen maken. Maar in de realiteit leiden ze vaak tot teleurstelling en leegte omdat ze geen fysieke ontmoetingen vervangen. Professor Marie-Anne Vanderhasselt
benadrukt dat fysieke aanwezigheid ervoor zorgt dat hersenen synchroon werken en dat we ons echt verbonden voelen. Zet daarom sociale media in als opstap naar echt contact, in plaats van als eindstation.
Durf je gesprekspartner te vertellen dat je nood hebt aan een fysieke ontmoeting in plaats van ver van elkaar verwijderd vanachter een smartphone. Professor Inez Germeys legt uit dat effectieve communicatie hierin een groot verschil maakt: “Vertel eerlijk wat je voelt en nodig hebt, zonder verwijten.” Dat is waar verbindende communicatie voor staat: je op zo’n manier uitdrukken dat je de kans vergroot om door de ander begrepen te worden én je best doen om de ander te begrijpen. 

Kom uit je kot en doe iets voor anderen.
Eenzaamheid is niet alleen een persoonlijk probleem, maar ook een maatschappelijke uitdaging. Socioloog Jasper De Witte benadrukt dat wij allemaal een rol kunnen spelen. Tijdens de corona-crisis moesten we van de overheid IN ons kot blijven. Om het eenzaamheidsvirus te bekampen roepen wij nu op om UIT je kot komen. Vraag je af welke buren nood zouden kunnen hebben aan een babbel. Bied aan om een boodschap voor hen te doen of verras hen met een zelfgebakken cake.
Onderzoek toont aan dat mensen in buurten met veel sociale interactie zich minder vaak eenzaam voelen. Iedereen heeft de behoefte om gezien te worden. Verander de wereld, begin bij jezelf. Maak een praatje met een buur, bied hulp aan of zeg vriendelijk "goeiedag" tegen een onbekende. Eenvoudige daden maken een groot verschil. Bedenk dat de beste manier om de toekomst te voorspellen is… door ze zelf te creëren.
Deel je verhaal, luister, en verbind. Samen kunnen we eenzaamheid bestrijden.