Mijn eerste les aan de universiteit

Dag één aan het unief. Een aula met 800 studenten. Er speelt muziek, de spanning stijgt, en daar komt de professor sociologie binnen. Muziek uit. Stilte. “Welkom bij het vak Sociologie!” zegt onze prof die op mij overkomt als competent, boeiend en interactief. Een topstart, denk ik. Maar dan slaat de stemming om. Hij richt zich rechtstreeks tot ons, studenten en vraagt “Wiens naam eindigt op een Y?” Ik steek mijn hand omhoog. Samen met een twintigtal Kelly’s, Andy’s en Kimberly’s. Zijn verdict: “Dat zijn namen uit de lage cultuur. Aan de universiteit kom je die niet vaak tegen.” Het woord marginaal hing in de lucht, maar hij slikte het nog net in. Plots voel ik me wel erg bekeken door 800 paar ogen. In een reflex wil ik mijn hand naar beneden doen, maar die kans krijg ik niet, want de prof zegt: “Wacht! Houd je hand in de lucht als jouw beide ouders geen hoger onderwijs gevolgd hebben!” Nog drie handen bleven omhoog. Waaronder die van mij. Toen kwam de finale uppercut: “De kans dat jullie slagen aan de universiteit bedraagt… 1%.” Bam.

Slik. Eén procent. Had het CLB dan toch gelijk toen ze me universiteit ontraadden? Ik had immers ‘maar’ humane wetenschappen gevolgd, had een Y-naam en ouders zonder een hoger diploma. Het plaatje leek te kloppen: ik was kansloos. En de gedachte die zich opdrong was dodelijk simpel: Misschien moet ik preventief de handdoek in de ring gooien. Dan bespaar ik mezelf later een keiharde ontgoocheling. Dat was het enige dat nog door mijn hoofd ging tijdens de rest van die les.

Statistiek is geen lot

Ik heb het nooit gecheckt, maar laat ons aannemen dat zijn statistiek klopte: mijn kans op slagen was 1%. Y-naam, verkeerde achtergrond, game over. Maar een statistiek blijft een statistiek. En waar 99% faalt, is er altijd 1% die wel slaagt. Ik besloot: dan ben ik die ene procent. Ik had geen impact op de woorden die de prof had gekozen om zijn studenten mee te shockeren. Maar hoe ík ermee omging, dat kon ik wél kiezen.

Al het water in de zee kan een schip niet doen zinken, tenzij het schip water binnenlaat. Idem voor negativiteit: het raakt je pas als je het toelaat. Dat eerste academiejaar studeerde ik hard, ik stelde veel vragen, en yes: ik slaagde in eerste zittijd! Zelfs voor zijn vak. De jaren nadien: idem. Alleen statistiek … daar had ik een haat-liefdeverhouding mee (zonder de liefde dan ;-)) en mocht ik meermaals voor terugkeren in de zomer. Maar uiteindelijk haalde ik mijn diploma mét onderscheiding.

Keuzevrijheid

Iedereen kent de hond van Pavlov: belletje → kwijlen → koekje. Pure reflex, nul keuzevrijheid. Mensen gedragen zich soms ook zo: iemand gooit een opmerking in je bakje, en hoppa, wij voelen ons geraakt, onzeker of boos. Tijdens die eerste les aan de unief dacht ik ook wel: “Wie denkt die prof wel dat hij is? Eikel!” Maar de echt les voor mij die dag was de volgende: ik kan hem niet veranderen. Ik kan alleen kiezen hoe ík er op reageer. Dat is het verschil tussen Pavlovs hond en ons: tussen stimulus en respons zit ruimte. En in die ruimte ligt onze keuzevrijheid.

• Ik maak gebruik van mijn vrije wil om mezelf niet in de rol van slachtoffer te duwen.
• Ik spreek mijn zelfbewustzijn aan en besef dat ik méér ben dan iemand met een Y-naam: ik ben enthousiast, hardwerkend en geëngageerd.
• Ik gebruik mijn
  voorstellingsvermogen om tegen de stroom in te gaan. Statistieken voorspellen de massa, ik kies ervoor om de uitzondering te zijn.
• Ik laat mijn
  geweten spreken tussen stimulus en respons. Ik wil mensen niet afkraken omwille van een naam, afkomst of statistiek die tegen hen spreekt, maar wil hen net inspireren en motiveren. Ik wil mensen helpen om de beste versie van zichzelf te worden: dat is mijn drive. Als spreker of trainer bij Imboorling, en als docent aan Howest.

Wat een ander zegt, zegt iets over de ander. Hoe jij daarop reageert, zegt iets over jou. Je hoeft niet te geloven in degene die niet in jou gelooft. Je hoeft alleen te geloven in jezelf.

Never Give Up

18 augustus is Never Give Up Day. Voor mij geen slogan, maar een levenshouding die extra aangewakkerd werd op mijn eerste dag aan de universiteit. Je naam, je afkomst, je cijfers, je statistieken – ze bepalen je niet. Wat je wél bepaalt, is hoe je omgaat met je uitdagingen. Moed is niet de afwezigheid van angst. Het is beslissen dat er iets belangrijker is dan angst. Dus ja, mijn naam eindigt op een Y. Maar mijn verhaal eindigt daar niet. Ook niet voor jou.

Veel succes!