Waarom elke leider een expert in communicatie zou moeten zijn

En dan zijn er teams waar het nét niet lukt.
Dezelfde talenten, middelen en intenties — maar iets blijft haperen. De resultaten blijven achter, de samenwerking wringt.
Patrick Lencioni beschreef ooit de vijf valkuilen waarin zwakke teams belanden én de eigenschappen waaraan je een sterk team herkent.

Wie goed kijkt, ziet: ze gaan allemaal over hoe medewerkers met elkaar communiceren.
Over wat gezegd wordt — of juist niet.

Over wat iemand voelt, maar niet durft delen.

Over gesprekken die te laat komen, of helemaal niet.

Over boodschappen die helder leken te zijn, maar die iedereen achteraf anders interpreteerde.

Alles begint bij de communicatievaardigheden van de leider.

De sterkste leiders die ik ooit ontmoette, hadden allemaal één ding gemeen:

ze konden net zo goed communicatiecoach zijn geweest (met natuurlijk nog wat extra superkrachten die wij niet altijd hebben 😉).

Ben jij leider? Stel jezelf deze 5 vragen:

1. Durven mijn teamleden altijd eerlijk te zeggen wat ze ervaren — tegen elkaar én tegen mij
2. Worden conflicten uitgesproken en voel ik me als leider sterk genoeg om ze te faciliteren
3. Ervaar ik in mijn team efficiëntie en verliezen we dus weinig tijd met dubbel werk, vertraging omdat er onvoldoende (heldere) afspraken werden gemaakt?
4. Spreken teamleden elkaar aan op verantwoordelijkheden — of rekenen ze daarvoor op mij?
5. Is het voor mijn team helder wanneer ik tevreden ben over hun werk, wat mijn verwachtingen zijn, en welke doelen we samen nastreven?

In de mate dat je niet alle vragen volmondig JA kon beantwoorden, zijn dit jouw mogelijke valkuilen:

Niet het soort vertrouwen van “ik geloof dat je je werk doet”,

maar het diepere: “ik durf me te tonen zoals ik echt ben.”
Dat vertrouwen ontstaat niet vanzelf. Het groeit in kleine momenten — in hoe je als leider reageert op een fout, of luistert naar iemand die zegt: “ik weet het niet.”

De manier waarop je feedback geeft en een vergadering leidt, bepaalt de veiligheid in je team.
Verbindende communicatie creëert veiligheid. Een leider die zelf open deelt — over successen én twijfels — biedt ruimte voor anderen om dat ook te doen.

Zonder dat gesprek blijft elk team oppervlakkig. Zo’n teams verzetten geen bergen.

Veel teams denken dat stilte gelijkstaat aan rust — terwijl die stilte eigenlijk vol ingehouden meningen zit. Goede communicatie betekent niet dat je altijd vriendelijk blijft. Het betekent dat je eerlijk durft te zijn, en dat de ander weet dat je misschien lastige denkpistes deelt in functie van het team.
Een sterke leider maakt van meningsverschil geen bedreiging, maar een uitnodiging tot begrip.

Hij of zij faciliteert het conflict, in plaats van het te vermijden of te laten escaleren.

Als lastige onderwerpen vermeden worden, blijft iedereen half akkoord.

“Het zal wel goed zijn.”

“Als zij het zegt, dan doen we dat.”

Maar commitment vraagt helderheid. Wie niet gehoord werd, haakt vroeg of laat af.

En dus begint betrokkenheid niet bij overtuigen, maar bij luisteren én helder communiceren.

Een leider die zich helder en concreet uitdrukt, nagaat of zijn boodschap begrepen is zoals die werd bedoeld, en aandacht heeft voor non-verbale signalen, bouwt aan échte motivatie en engagement.

Verantwoordelijkheid is meer dan taken afvinken. Het is elkaar durven aanspreken als iets beter kan. Maar dat lukt alleen in een cultuur waar feedback niet als kritiek voelt, maar als een kans om te groeien.
Een sterke leider zet hier de toon — niet door te controleren, maar door nieuwsgierig te blijven:

“Wat hield je tegen?” in plaats van “Waarom is het niet gebeurd?”
Een straffe leider moedigt aan dat teamleden elkaar rechtstreeks aanspreken.

Want verantwoordelijkheid is niet enkel de taak van de leider, maar van iedereen.

De laatste valkuil lijkt zakelijk, maar draait ook om communicatie.

Resultaten krijgen pas betekenis als mensen begrijpen waarom ze ertoe doen.
Cijfers inspireren niet. Verhalen wel.

Een leider die resultaten weet te verbinden aan zingeving, impact en menselijkheid, haalt niet alleen doelen — hij tilt zijn team naar een hoger niveau.

Als je wil dat je team succesvol is, moet je méér doen dan plannen, opvolgen en rapporteren.

Je moet de moed hebben om te praten. Vroeg. Helder. Open. Kwetsbaar.
Om het gesprek te starten vóór de valkuil zich toont.

Om stiltes te doorbreken.

Om woorden te geven aan wat wringt.

Om resultaten te bereiken.
Want elke frustratie in een team — van wantrouwen tot onverschilligheid —

begint bij één gesprek dat niet werd gevoerd.

Communicatie is geen vaardigheid die je ‘er even bij’ doet. Het IS leiderschap.
Wie het gesprek durft te voeren dat anderen vermijden, maakt van zijn team geen groep mensen die samenwerkt, maar een groep mensen die elkaar begrijpt.
En dáár begint succes. Altijd.

Zin om met je team te ontdekken waar de échte gesprekken nog ontbreken?

Wij begeleiden leiders en teams in het versterken van hun communicatie, vertrouwen en samenwerking —

zodat de valkuilen van Lencioni geen bedreigingen meer zijn, maar groeikansen.