blogpost
Je wil graag door de ander begrepen worden, toch? Waarom communiceer je dan soms op zo’n manier waardoor je het net het tegenovergestelde bereikt? Je oordeelt, verwijt, neemt zaken persoonlijk of hangt het slachtoffer uit. Wellicht omdat je je niet begrepen voelt of vindt dat er jou onrecht is aangedaan. Als vergelding moet de ander gestraft worden. Je wil hem pijn doen door hem eens goed jouw waarheid te zeggen.
Het spreekwoordelijke blad voor onze mond verdwijnt met steeds groter gemak door de harde woorden en verwijtende toon die we elke dag te horen krijgen in de media. Iemand met een andere mening of voorkeur wordt gereduceerd tot ‘afval’, ‘fascist’, of ‘rascist’. Het demoniseren van de ander geeft een gevoel van morele superioriteit en wordt op gejuich onthaald door gelijkgezinden. Wij zijn juist, de anderen zijn fout. Maar actie leidt tot reactie. En oog om oog… maakt de wereld blind. De wederzijdse aanvallen blijven elkaar opvolgen tot je zelf zegt: “Stop: nu is het genoeg. Ik wil iets anders. Ik doe mijn best om tot verbinding te komen.”
Politici hebben de mond vol over verbinding. Dat klinkt goed en doet uitschijnen dat ze liefdevolle mensen zijn vol vredevolle intenties. In realiteit is dit meestal een luchtbel. Want politici communiceren alles behalve verbindend met hun opponenten. Ze willen vooral gelijk halen en scoren op de kap van tegenstander. Enerzijds begrijp ik hen. Om macht te hebben, moet je nu eenmaal anderen overtuigen om op jou en niet op die ander te stemmen. Anderzijds word ik er verdrietig van omdat we daardoor allemaal die harde stijl van communiceren overnemen zonder dat we het zelf goed beseffen. Hopen dat je op die manier door de ander zal begrepen worden is als onkruid zaaien en verwachten dat er rozen zullen schieten.
Want verbindend communiceren betekent dat je oprecht je best doet om de ander te begrijpen én je op zo’n manier uitdrukt dat de kans vergroot om door de ander begrepen te worden. Het is een geen truukje, want alles valt of staat vanuit welke intentie je de ander benadert. De ander ruikt het als je niet oprecht bent en is op zijn hoede. Creëer veiligheid door je open en kwetsbaar op te stellen. Vertel eerlijk wat er in je leeft zonder verwijten te maken of de ander pijn te willen doen. Vertaal je beschuldigingen als ‘Smerige egoïst’ in wat je voelt en nodig hebt: ‘Ik voel me wat teleurgesteld. Wil je met mij rekening houden?’ Emotionele volwassenheid betekent dat je zelf de verantwoordelijk neemt voor hoe je omgaat met je gevoelens en zelf zorgt voor de vervulling van je behoeften. Spreek vanuit jezelf en ontdek hoe ontwapenend dat bij de ander overkomt. Die kan jouw ik-boodschap immers niet weerleggen.
En wat als de ander jou pijn doet? Doe dan iets tegennatuurlijks: zet je ego langs de kant en tracht eerst de ander te begrijpen voor je zelf wil begrepen worden. Ontdek welke onvervulde behoefte er schuilt achter de ander zijn scherpe woorden. Iemand die je pijn doet, voelt zich vaak zelf gekwetst. Die heeft vooral aandacht en empathie nodig. Je hoeft de ander geen gelijk te geven. De ander snakt er vooral naar om gehoord te worden en erkenning krijgen voor wat hij voelt.
In mijn vrije tijd ben ik voetbalscheidsrechter. Onnodig om je te vertellen dat ik heel wat naar mijn hoofd geslingerd krijg. Ik tracht die woorden niet persoonlijk te nemen door de positieve intentie van de ander te zien. Dat lukt me zeker niet altijd. Maar als ik er in slaag om verbindend te reageren in plaats van olie op het vuur te gieten, voel ik me zelf rustiger. Wat je ervoor terug krijgt is een waardevol gevoel. Je doet iets wezenlijks voor de ander en draagt bij aan een warmere wereld. Om mezelf te beschermen tegen een steeds groter wordende onverdraagzaamheid en individualisme, neem ik me al jaren met vallen en opstaan voor om zelf verdraagzamer in het leven te staan. Haatdragend zijn immers vergif innemen en hopen dat de ander zal sterven. Dat betekent niet dat ik alles passief goedkeur. Wel dat als ik de kans vergroot om van de ander een constructievere reactie te krijgen als ik op een verbindende manier laat weten wat ik ervaar.
Ik hoop intens dat het onze politici en leiders in bedrijven en instellingen overtuigt om minder vijandig en polariserend uit de hoek te komen als ze inzien dat ze daarmee de kans vergroten om de ander echt begrepen te worden. Klinkt dat als een zoete droom? De beste manier om de toekomst te voorspellen is door ze zelf te creëren. Besef dat ‘willen begrepen worden’ jouw eigen verlangen is en dat je daar dus ook zelf de verantwoordelijkheid moet voor nemen door zo verbindend mogelijk te communiceren.
Frederik Imbo
Frederik Imbo richtte in 1999 Imboorling op. Hij verdiepte zich jarenlang in verbindende communicatie, o.a. in de VS bij de grondlegger van Geweldloze Communicatie Marshall Rosenberg. Zijn TEDx talk ‘How not to take things personally’ is met 18 miljoen views de meest bekeken Belgische TEDx talk ooit en staat op de 21e plaats wereldwijd.